SAHA İstanbul Yönetim Kurulu Lideri ve Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ’nin (TUSAŞ) Ankara-Kahramankazan yerleşkesine yönelik terör saldırısının birebir vakitte Türkiye’nin gelişmekte olan “Milli Teknoloji Hamlesi” vizyonu ve savunma endüstrisindeki başarılarına yönelik yapıldığını belirterek, “Buna yönelik verilebilecek en kıymetli karşılık da bizim daha çok geliştirmemiz, yenilikçi işlere imza atmamız ve ülkemizi savunma endüstrisinin tam bağımsızlık seyahatinde daha çok desteklememizden geçiyor.” dedi.
Turkcell’in katkılarıyla gerçekleştirilen Anadolu Ajansı (AA) Teknoloji Masası, Bayraktar’ın iştirakiyle SAHA EXPO’da yapıldı. TUSAŞ’a yapılan hain terör saldırısının kendilerini derinden etkilediğini tabir eden Bayraktar, atakta şehit olanlara Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diledi.
Bayraktar, bütün savunma endüstrisi olarak, TUSAŞ çalışanının söz ettiği üzere, “hainlere inat çalışacaklarını, üreteceklerini” söyledi.
Saldırının akabinde, o anı yaşamış lakin SAHA EXPO’da sonraki gün misyonlu olan TUSAŞ çalışanlarının misyonuna devam ettiğini anlatan Bayraktar, şu sözleri kullandı:
“TUSAŞ çalışanı arkadaşlarımızı stantta gördük. TUSAŞ tesislerinde de sonraki gün vazifesine başlayıp devam edenler var. Bu taarruz, yalnızca TUSAŞ’a yapılmış bir akın değil. Bu akın tıpkı vakitte Türkiye’nin gelişmekte olan ‘Milli Teknoloji Hamlesi’ vizyonu ve savunma endüstrisindeki başarılarına, Türkiye’nin ulusal maksatlarına yönelik yapılmış bir hücum. Buna yönelik verilebilecek en kıymetli karşılık da bizim daha çok geliştirmemiz, daha yenilikçi işlere imza atmamız ve ülkemizi savunma endüstrisinin tam bağımsızlık seyahatinde daha çok desteklememizden geçiyor.”
Bayraktar, ülke topraklarının, geçmişinden bu yana, ulu tarihi boyunca, birçok insanların fedakarca şehit olduğu örneklerle dolu olduğunu lisana getirdi.
Savunma endüstrisi çalışanları ve yöneticilerinin, şehitlerin bıraktığı emanete sonuna kadar sahip çıkmaları gerektiğini vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ülkemizi, milletimizi ve dost ve kardeş coğrafyaları, yaptığımız işlerle, yeniliklerle daha güçlü ve bağımsız kılacak işlere imza atmalıyız. Bu hain akın fuar esnasında gerçekleştirildi lakin biz bu taarruzdan ötürü fuarda rastgele bir erteleme, iptal etme durumu olmamasını sağladık, motivasyonumuz daha yüksek halde devam ettik. Buraya gelen yabancı heyetler aradı, şahsen gelip taziyelerini iletti. Fuarda olup üst seviye yöneticilerden şahsen Ankara’ya gidip orada taziyelerini iletmek isteyen yabancı heyetler oldu. Fuar bünyesindeki yabancı heyetler, büyükelçiler, kuvvet temsilcileri, savunma ve içişleri bakanlık temsilcileri her biri, hüzünlerini Türkiye’ye olan dayanaklarını bizlere iletti.”
“SAHA EXPO birinci fuara nazaran 10’a katladı”
Bayraktar, Avrupa’nın en büyük kümelenmesi olarak fuar düzenlediklerini belirterek, fuarın SAHA İstanbul bünyesindeki 4’üncü tertip olduğunu bildirdi.
Bayraktar, SAHA İstanbul kümelenmesinin maksadına ait ise şunları söyledi: “SAHA İstanbul’un kuruluşunun maksadı yerli üretimi desteklemek, geliştirmek ve bilhassa orta ve küçük ölçekli firmaların, savunma ekosisteminde daha fazla yer almasını sağlamak, özel kesimin bu alana daha çok girmesini sağlamak. Birinci motivasyonu özel bölümde işi olan firmaların muhakkak bir kapasitesini de savunma endüstrisine ayırarak, burada daha sürdürülebilir, güçlü bir ekosistem kurmaktı. SAHA EXPO 4. fuarımız lakin birinci fuara nazaran 10’a katladı. Büyüklük ve iştirak açısından bakıldığında 1400’ü aşkın firmanın burada standı var. Bunların 200 kadarı yabancı firma stantları. Onlar da burada, bu aktiviteye katılıp kendi eserlerini, teknolojilerini sergiliyor, pazarlıyorlar. Birebir vakitte Türkiye’nin, ekosisteminin ne kadar gelişmiş olduğunu görüyor, buradaki tedarikçilerle görüşüyorlar.”
Bayraktar, fuara güçlü bir iştirak olduğunu, kendisinin yabancı firmaların temsilcileriyle tek tek görüştüğünü kaydetti.
Yurt dışından gelen firmaların fuara ait görüşlerini lisana getiren Bayraktar, şu değerlendirmede bulundu:
“Orta Doğu’dan, Afrika’dan, başka komşu devletlerden, Ukrayna’dan, Pakistan’dan ve Azerbaycan’dan ‘Biz bu fuara bir dahaki sefer daha büyük katılacağız.’ denildi. Yani çok beğendiklerini, etkilendiklerini ve daha büyük katılarak aktif bir halde yer alma taleplerini hissettim. Türkiye kendi iç piyasasına eser ve teknoloji geliştirmiyor birebir vakitte ihraç ediyor. Güçlü bir ekosistem kurduğunuz vakit doğal olarak, yurt dışından da başka ülkelerden de oradaki o etkileşime bu bir yatırım manasında yahut gelip burada ortak iş geliştirme faaliyeti biçiminde katılmak istiyorlar.”
Bayraktar, savunma dalının çok geniş yelpazede eserlerinin olduğuna dikkati çekerek, fuarda Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün’ün geçen yıl 178 farklı ülkeye 230 eser çeşidi ve 5,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildiğini ilan ettiğini lisana getirdi.
“İHA’LARIN TESİRİ ÖTEKİ ESERLERE İLGİYİ ARTIRIYOR”
Türkiye’nin mühimmatlardan İHA’lara, akıllı mühimmatlardan deniz sistemlerine ve farklı hava araçları üzere alanlarda, geniş yelpazede ihracat yaptığını belirten Bayraktar, şu değerlendirmede bulundu:
“İHA’lar burada büyük bir yekunu teşkil ediyor. İHA teknolojisinde elde ettiğimiz muvaffakiyet yani geçtiğimiz yıl örneğin 5,5 milyar dolarlık ihracatın, Baykar’la öbür firmalarımızın yaptığı ihracatın 2 milyar dolar düzeyinde olduğunu düşünürsek yüzde 35-40’ı İHA’lardan kaynaklanıyor. Dünyanın 35-40 ülkesine teknoloji ihraç etmek, aslında onların da oralarda kullanım manasında tesir oluşturması bir yandan da ülkemizin başka eserlerine olan ilgiyi de artırıyor. O sistemler ihraç edilirken onlarla birçok Türk eseri yerli üretim teknolojisi sergilenmiş oluyor.”
Bayraktar, Baykar’ın 1000’den fazla yerli tedarikçisi olduğunu, şirketin ihraç ettiği eserlerle tedarik edilen eserlerin de ihracata mevzu olduğunu anlattı.
Belli eserlerin, yurt dışı pazarlardaki muvaffakiyetinin o ülkelerin başka eserlerinin de önünü açtığına işaret eden Bayraktar, “Bunun çok fazla örneğini yaşıyoruz. Türkiye’nin İHA’larda çok kıymetli bir başarısı var. Kendi segmentinde dünya pazarının yüzde 65’ini domine ediyor. Bu da maliyet faal, teknolojik olarak çok ileri düzey, operasyonel yetkinliği, aktifliği ve verimliliği yüksek eserler geliştirerek oluyor.” dedi.
Bayraktar, bilhassa deniz araçlarında Türkiye’nin büyük başarısı olduğunu kaydederek, haberleşme teknolojilerinden, akıllı mühimmatlara Türkiye’nin birçok farklı alanda ihracatı olduğunu vurguladı.
“TÜRKİYE, SAĞLAM BİR TEDARİKÇİ KONUMUNA GELDİ”
Türk savunma endüstrisinin ihracatının büyüklüğüne işaret eden Bayraktar, şu sözleri kullandı:
“SAHA EXPO ekosisteminin geliştirdiği eserler yurt dışı pazarlara ihraç edildikçe bir cazibe oluşuyor. Fuarda Afrika’dan onlarca ülke var. 50’den fazla ülkeden 90 üzerinde resmi heyet, 24 ülkenin bakanı, yaklaşık 10 ülkenin genelkurmay başkanı, içişleri bakanı fuara bizzat geldi. Birinci kez gelenler vardı. Yani Türkiye’de birinci kere bir fuara katılan, üst seviye bakan seviyesinde insanlar vardı. Onlardan ‘Biz Türk savunma endüstrisinden eser ve teknoloji tedarik etmek istiyoruz. Onun için buradayız.’ dediklerini duyuyorsunuz.”
Bayraktar, Türkiye’nin sağlam bir tedarikçi olma durumuna geldiğini lisana getirerek, düşük düzeyli olan ilgilerin savunma ihracatıyla çok üst bir düzeye geldiğine dikkati çekti.
Baykar olarak iki ana eserleri Bayraktar TB2 ve Bayraktar Akıncı’yı ihraç ettiklerini anlatan Bayraktar, “Bayraktar TB2 35 ile farklı ülkeyle ihracat mukavelesi imzaladık. Bayraktar Akıncı ile 10 farklı ülkeyle ihracat mukavelesi imzaladık. Bayraktar TB2, yaklaşık 15 bin farklı komponentten oluşan bir sistem. Baykar yalnızca kendi eserini ihraç etmiyor, birebir vakitte 1000 farklı yerli tedarikçinin birçok alanda eseri ihraç ediliyor. ” dedi.
Türkiye’nin savunma endüstrisinde geçen yıl yaptığı ihracatın 5,5 milyar dolar olduğunu anımsatan Bayraktar, şunları kaydetti: “Özellikle son periyotlarda topçu mühimmatlarının üretiminde Türkiye çok önemli kapasite artırımı yaptırdı. Burada devlet firmalarının yanı sıra özel dalın de çok önemli adımlar attığını görüyoruz. İşte SAHA EXPO 2024 Fuarı’mızın ana sponsoru ARCA firması yalnızca bu fuarda 2 milyar doların üzerinde ihracat mukavelesi imzaladı. ARCA firması tek başına bütün Amerika kıtasında üretilen top mermisinden bir ayda daha fazla top mermisini yalnızca bir firma olarak Türkiye’de, Çorum’da üretiyor. Savunma Sanayii Başkanlığının imzaladığı kontratlar var. Baykar olarak alt tedarikçilerimiz ile ASELSAN ile imzaladığımız bir mukavele var kameralar konusunda. TÜBİTAK, Roketsan ile kontrat imzalandı.
“KIZILELMA’YA YÖNELİK DE ÇOK BÜYÜK BİR İLGİ VAR”
Haluk Bayraktar, savunma endüstrisindeki firmalar için ihracatın kıymet arz ettiğini söyledi. Baykar’ın son 4 yıldır Türkiye’de ihracat birincisi olduğuna işaret eden Bayraktar, şirketin gelirlerinin yüzde 95’nin ihracattan geldiğini vurguladı.
Bayraktar, ihracatın güçlü olmasının savunma endüstrisi firmalarının sürdürülebilirliği için değerli olduğunu tabir etti.
Bayraktar, TB2’nin birinci ihraç ettikleri eser olduğunu ve bu bahiste birinci mukavelenin 2018’de imzalandığını lisana getirerek, ortadan geçen 6 yılda 35 ülkeye ihracat gerçekleştirdiklerini söyledi.
Bayraktar Akıncı’nın birinci uçuşunu 2021’de gerçekleştirdiğini söz eden Bayraktar, şu değerlendirmede bulundu: “TB2, birinci uçuşunu 2014’te yapmıştı, ihracatı 2018’deydi. Akıncı’ya baktığımız vakit birinci uçuşuyla birinci ihracatı ortasında çok daha kısa bir mühlet olduğunu görüyoruz. TB2’nin öbür ülkelerdeki başarısı… Çok büyük başarılara imza attı her yerde, gittiği her yerde, sahiden, kıymetli katkılar sundu, kuvvet çarpanı oldu. Onu alan ülkeler, kullanan ülkeler, adeta bizlere, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne inançlarını de bir yandan artırdı. Zira takviye verilmiş oluyordu tıpkı vakitte. Bu, doğal, öbür eserlere, Akıncı’nın daha süratli formda ihraç edilmesine katkı sağladı. Akıncı da 10 ülkeye ihraç edildi.”
Haluk Bayraktar, geliştirdikleri Bayraktar TB3’ün de seri imalat kademesine ulaştığını belirterek, bu eserin birçok ülkeye ihracatının gündemde olduğunu söyledi. Bayraktar, “Belki bu sene içerisinde, birkaç ay üzere bir müddette, tahminen 5-6 aylık süreçte bir haber duyabiliriz ihracat manasında.” dedi.
Bayraktar, TB3’ün TB2’den elde edilen birikimlerle geliştirildiğini, tıpkı vakitte deniz platformlarına iniş yapma kabiliyetine sahip olduğunu vurguladı.
Bayraktar, KIZILELMA’ya yönelik de çok büyük bir ilginin olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti: “Her ne kadar seri üretime, imalata girmemiş olsa da şu ana kadar 4 prototip ürettik. En son geliştirdiğimiz prototip uçuş testlerine devam ediyor. Önümüzdeki yıl seri imalata geçmesine çalışılıyor fakat bu fuarda dahi bizi ziyaret eden ülke temsilcilerinden, üst seviye hava kuvvetleri temsilcilerinden ‘Biz KIZILELMA’yı birinci alan, birinci kullanan ülke olmak istiyoruz.’ diyen birçok beşerle konuştuk. Onların bunu demesinin sebebi, TB2 yahut Akıncı’yı kullanıyorlar. Sonuçta o eseri kullanmaktan ötürü bir itimat münasebeti oluşmuş, eserin performansını görmüşler, yeni gelen esere de artık o eski deneyimlerine bakarak karar veriyorlar. Bunun çok büyük, muazzam bir tesiri var. O itimat bağını oluşturmak esasen en kıymetli şey. Ondan sonrası devam ediyor.”
“BAYRAKTAR TB2, 1 MİLYON UÇUŞ SAATİNİ AŞTI”
Bayraktar, Türk ordusunun insansız hava aracı teknolojisini dünyada en tesirli, en ağır kullanan ordu olduğunu lisana getirdi. Operasyonel manada da Türk ordusunun en çok deneyime sahip ordu olduğuna işaret eden Bayraktar, teknolojiyi geliştiren firma olarak çok yüksek uçuş saatine ulaştıklarını belirtti.
Bayraktar TB2’nin 1 milyon uçuş saatini aştığını vurgulayan Bayraktar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Normalde hava aracı platformlarının en az 20-30 yıl sürer 1 milyon saate ulaşması. Biz, Bayraktar TB2 ile 10 yıldan kısa müddette o uçuş saatine ulaştık. Akıncı da çok ağır bir biçimde uçtu. Hasebiyle bir yandan teknoloji geliştirme kabiliyetimiz var, bir yandan operasyonel deneyimler de var. Bu hususta bizimle işbirliği yapan ülkeler tıpkı vakitte bu teknolojiyi, bu sistemi faal bir halde kullanabilecekleri operasyonel konsepti de almış oluyorlar. Yani yalnızca ihraç edilen bir hava aracı değil, bunun yer sistemleri, haberleşme sistemleri, bunun network altyapısı, o network altyapısının optimize bir biçimde kullanılmasını sağlayan yazılım altyapısı, komuta denetim merkezleri… Her ülkenin farklı operasyonel muhtaçlıkları da var. O gereksinimlere yönelik tahlili süratli biçimde geliştirebiliyor olmak gerekiyor. Tıpkı vakitte o konsepti de biz ihraç etmiş oluyoruz. Bunun da çok büyük katkısı var. Fakat, natürel ki, her ülkenin de kendi gereksinimlerine nazaran bir özel, özelleştirme, konfigürasyonu değiştirme ve o konfigürasyonu süratli uygulama yetenekleri Baykar’da var, süratli biçimde uyguluyoruz. Onun da çok büyük bir artısı var.”
“NE KADAR İMKANIMIZ VARSA KIZILELMA’NIN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN YATIRIYORUZ”
Haluk Bayraktar, Baykar olarak hiçbir vakit dış finansman kullanmadıklarının altını çizerek, iş ve projeleri şirketin imkanlarıyla yaptıklarını vurguladı.
İhracat tarafının başarılı biçimde ilerlediğini söz eden Bayraktar, ihracat gelirlerinin yüzde 15-20’si ile AR-GE yatırımlarının yapıldığını bildirdi.
Bayraktar, KIZILELMA’nın da Baykar’ın öz sermayesiyle geliştirildiğini belirterek, “Hiçbir sipariş almadan, hiçbir geliştirme kaynağı almadan, büsbütün Baykar’ın ihracatta elde ettiği gelirlerle gerçekleştiriliyor.” diye konuştu.
KIZILELMA’yı yüzde 100 yerli yapmak için birçok alana yatırım yapılması gerektiğini söz eden Bayraktar, şu değerlendirmede bulundu:
“Biz hava aracı, aviyonikleri, yazılım sistemleri, yer sistemi, haberleşme bunları şu an halletmiş durumdayız. Uçuş testleri devam ediyor ancak bir yandan motor yatırımı da devam ediyor. Büyük yatırım hakikaten lakin biz şu an gelirlerimizin çok büyük bir kısmını AR-GE’ye de yatırdığımız için bunu şu an sürdürebiliyoruz. Rastgele bir problemimiz yok.”
Bayraktar, Türkiye’nin güçlü ve bağımsız olması için insansız sistemlerine girdiklerinin altını çizerek, “Bu işin en üst noktası olduğunu düşünüyoruz insansız savaş uçağının. O yüzden biz ne kadar imkanımız varsa KIZILELMA’nın geliştirilmesi için yatırıyoruz. Bütün imkanlarımızı seferber ediyoruz. En büyük yatırımımız şu an KIZILELMA’ya zati.” tabirini kullandı.
“KRİTİK GÖRDÜĞÜMÜZ ALANLARDA YATIRIMI GERÇEKLEŞTİRİYORUZ”
Bayraktar, geliştirdikleri ana platform, eser ve teknolojilerde açık olan bir yer varsa oranın tamamlanması ismine her türlü yatırımı yapmaya çalıştıklarını da anlattı. Fuarda birinci kez sergiledikleri lazer güdümleyici ünitesinin buna örnek olduğunu söz eden Bayraktar, lazer güdümleyicinin dünyada ihracat limitlerine tabi olduğunu bildirdi. Bayraktar, böylelikle optik ve lazer tarafında firmanın gereksinimi olan bir alana yatırım yaptıklarını kaydetti.
Haberleşme alanındaki yaptıkları yatırımlara da değinen Bayraktar, şu sözleri kullandı: “ASELSAN Ku-bant haberleşme sistemi yapıyor fakat biz Ku-bant değil Ka-bant SATCOM sistemi geliştirdik. Ka-bant daha yeni bir teknoloji, daha maliyet uygun. Yani bizde birkaç kriter var o alana girmemiz için. Bir daha maliyet faal olması. O çok kıymetli. Natürel maliyet aktiflikten daha değerlisi teknik isterleri karşılamak. Yani performans manasında teknik isterleri karşılamak. Onun için mesela farklı haberleşme teknolojileri hem görüş çizgisinde hem de uydu haberleşme sistemlerini geliştiriyoruz. Bizim gereksinimlerimiz var buna zira. Mesela bunların haberleşme tarafını daha evvel yurt dışından ithal ediyorduk. Artık onlardan çok daha ileri haberleşme teknolojilerini çok daha düşük maliyetle yapar hale geldik yeni atılımlarla. Tıpkı biçimde ileri düzey aviyonik sistemleri geliştiriyoruz. Bunlar bir yatırım gerektiriyor. O yatırımı da her vakit dışarıdan bekleyemezsiniz. Biz imkanlarımız olduğu surece kritik gördüğümüz alanlarda o yatırımı gerçekleştiriyoruz.
SİVİL HAVACILIKTA YOLCU NAKLİYECİLİĞİ KONUSU
Bayraktar, SİHA ve İHA’ların sivil kullanımına yönelik çalışmalarının olduğunu söyledi. Orman yangınlarının tespiti yahut haritacılığın sivil kullanımı olan alanlar olduğunu tabir eden Bayraktar, şunları kaydetti:
“Tabii sivil havacılık, bir yolcu uçağı, o stil alanlara girmek çok büyük yatırımlar gerektiriyor. Sıfırdan orada marka inşa etmek kolay değil. Aşikâr çalışmalarımız var, yaptığımız çalışmalar var bu alanlara yönelik, yani sivil alana yönelik. İşte bizim Cezeri yapay zeka takviyeli otonom uçan taksi çalışması var. Elde ettiğimiz uçuş deneyimiyle geliştirdiğimiz uçuş denetim sistemlerinin kullanabileceği sivil alanlara yönelik de belirli çalışmalar var fakat şu an, natürel, aşikâr bir olgunluğa ulaşmadan onları çok açıklamak istemiyoruz. Lakin sıfırdan sivil havacılıkta yolcu nakliyatı, o şekil bir şey şu an için kelam konusu değil. Aslında bizim faaliyet yürüttüğümüz alanda hiç dış finansman kullanmadan, kendi imkanlarımızla, ihracattan elde ettiğimiz gelirle bu kadar yatırım yapıyor olmamız… Aslında çok fazla yatırım yapmamız gerekiyor. Bu, şu an onu çevirebilecek durumda. Bu kulvarda en ileride olmak istiyoruz. Burada da kıymetli gereksinimler var. Yani bir alana giriyorsunuz, sonra o alana girince değişik çözmeniz gereken farklı mevzular oluyor. O alanlara girmeye başlıyorsunuz. Farklı firmalar o alanlara giriyor. Hasebiyle bir ekosistem oluşuyor. Münasebetiyle biz o halde şu an ilerliyoruz.”
Dolayısıyla muhakkak ülkelerde bilhassa ihraç ettikleri sistemlerin bakım ve idamesine yönelik altyapı takviyeleri sunduklarını vurgulayan Bayraktar, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Azerbaycan’da bir yapay zeka şirketi kurduk. Orada yaklaşık 100 mühendis var. Şimdi Azerbaycan’da, kasım ayında, 170 kişinin çalışacağı bir fabrika kuruluyor. Pakistan’daki AR-GE tesisimizde 50’yi aşkın mühendis çalışıyor. Suudi Arabistan’ın en büyük savunma sanayi şirketi SAMI ile AKINCI’ların orada muhakkak bileşenleriyle imal edilip, montajından test süreçlerine kadar kapsamlı bir işbirliği mutabakatına imza atıldı. Tıpkı halde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile yaptığımız, bakım-onarım tesisleri mevzuları var. Biz mümkün olduğunca ülkelerin bu alanda taleplerine uygun tahliller geliştirerek ilerliyoruz. Ukrayna ile Türkiye’nin stratejik düzey bağlantıları var. Ukrayna’dan tedarik ettiğimiz değerli bileşenler var, motor üzere. Biz şu anda Ukrayna’da İHA AR-GE ve üretim merkezi kuruyoruz. Bunun önümüzdeki yıl içerisinde bitmesi planlanıyor.”
“DAHA ÂLÂ MOTORUN NASIL YAPILACAĞINI BİLİYORUZ”
Bayraktar, Türkiye’de motor manasında çok kıymetli çalışmalar olduğunun altını çizerek, TUSAŞ Motor Sanayii AŞ’nin (TEI) TS1400 motorunun kalifikasyon sürecinde bulunduğunu, TF6000 motorunun test edildiğini ve TF10000’in de geliştirme basamağında olduğunu anlattı.
Bunların kıymetli gelişmeler olduğunun altını çizen Bayraktar, şu bilgileri paylaştı: “TB3’ün motoru yeniden TEI’de üretiliyor, turbo dizel, çok başarılı bir motor. Biz o motorla 1000 saati aşkın uçuş gerçekleştirdik. Baykar bünyesinde kendi imkanlarımızla 30’dan fazla yerli ana alt yükleniciyle birlikte Bayraktar TB2’nin motorunu ulusal ve özgün olarak geliştirdik, bu yıl seri imalata girdi. Mevcut kullandığımız Bayraktar TB2’deki motordan çok daha yeterli bir motor yaptık. Zira bizim çok uzun müddet uçuşumuz olduğundan, daha uygun motorun nasıl yapılacağını biliyoruz, onu yapıyoruz. Türkiye’de turbojet motorlarda çok değerli adımlar var. Kale Kümesi, ATMACA, SOM ve ÇAKIR üzere seyir füzelerinin turbojet motorlarını halletmiş durumda. Şu an seri imalatta üretiyor. Bunlar çok sevindirici gelişmeler. Doğal ki daha yapılacak da çok iş var. Bilhassa daha büyük ebatlı turbofan ve turboprop motorlarını da bizim ülke olarak geliştirmemiz gerekiyor, bilhassa bu insansız sistemler tarafında. Baykar olarak kendi imkanlarımızla motora adım attık ve piston motorlular tarafında muvaffakiyet elde ettik. Artık birebir formda türbin motor teknolojisinde de hem tasarım hem de üretim manasında bunu başarmayı hedefliyoruz.”
Bayraktar, Baykar’ın yurt içindeki yatırımlarına dair Ankara’da yatırım yaptıkları firmalar olduğunu, KIZILELMA için bir uçuş hangarı ve motor testinin yapılacağı bir hangar yapmak zorunda oldukları için Çorlu’daki AKINCI test merkezine büyük yatırım yaptıklarını söyledi. Bayraktar TB2 tarafında ise Edirne-Keşan’da yatırımları bulunduğuna dikkati çeken Bayraktar, kelam konusu test eğitim merkezine de daima yatırım yaptıklarını anlattı.
Başka vilayetlerde de alternatif kanıları olduğunun altını çizen Bayraktar, “Şu an o vilayetleri söylemek için erken. Yatırımlarımız İstanbul, Tekirdağ, Edirne ve Ankara eksenli olmak üzere, bu 4 ana vilayetimizde, süratli bir halde ilerliyor.” dedi.
“KİŞİ BAŞI SAVUNMA HARCAMAMIZ DOLAR BAZINDA BİLE DÜŞÜYOR”
Bayraktar, Türkiye’nin savunma harcamaları konusunda kamuoyunda bir yanılgı olduğunu anlatarak, şu sözleri kullandı: “Zannediliyor ki bu türlü çok büyük bedeller harcanıyor. Halbuki son 6-7 yılda savunma harcamalarımızın GSYH içerisindeki oranının yüzde 1,5 düzeylerinde gittiğini görüyoruz. Olağanda NATO üyesi bir ülkenin harcaması gereken yüzde 2. Bundan 30 yıl evvel bu oranın yüzde 3,5-4 olduğunu görüyorsunuz. Bizim son 6 yıldır savunma harcamamız dolar bazında bile düşüyor. Kişi başı savunma harcaması sıralamasında çok gerilerde. Lakin bir yandan da medyada çok fazla savunma haberleri çıkıyor. Bu çok doğal, zira Türkiye ulusal ve özgün üretim modeline geçti. Her gün yeni bir muvaffakiyet örneği, yeni bir test var. Mesela yalnızca bu fuarda 300 eser lansmanı var. Ben SAHA İstanbul Başkanı olarak dahi yepyeni burada keşfettiğim eserler var. Kesim çok değerli bir ölçeğe ulaştı. Lakin gördüğümüz kadarıyla coğrafyamızdaki son gelişmelerden sonra bu harcama oranlarının artırılması istikametinde bir durum kelam konusu. BAYKAR açısından baktığımızda tedarikçilerimizle birlikte mutlak surette ihracat tarafında güçlü olmamız, bunun için de devamlı inovasyon, yeni yatırımlar ve teknolojiler geliştirmemiz gerekiyor.”
“ÖZEL KESİM SAVUNMA ALANINDA DAHA FAZLA YER ALMALI”
Türk savunma endüstrisindeki çalışanların yaş ortalamasının 33, Baykar’dakilerin ise 29 olduğunu belirten Bayraktar, genç ve alanda derinlemesine yetişen insanların, yeni eserleri yapmak için en kıymetli potansiyel güçleri olduğunu bildirdi.
Bayraktar, dünyanın artık belli eserlerden çok büyük adet alarak onları stok yapmaktan fazla, çok süratli kabiliyet geliştiren ve tahlil üretilebilen esnek yapılar kurarak kapasite inşa edebilecek formda dönüştüğünü lisana getirdi.
Türkiye’nin şu an bu yolda ilerlediğinin altını çizen Bayraktar, “Özel kesim, süratli karar alabilen ve daha maliyet aktif tahlil geliştirebilen kabiliyetlere sahip. Savunma endüstrisinde 17 firma varmış 2002’de, bugün 3 bin 500 firma var. Bu çok kıymetli fakat ben özel dalın savunma alanında daha fazla yer alması gerektiğini düşünüyorum. Bizim SAHA İstanbul’un da en kıymetli misyonu bu.”
“SEKTÖR ÇALIŞANLARININ MOTİVASYONU ÇOK YÜKSEK”
Bayraktar, Türkiye’nin son 20 yılda savunma ve havacılık kesiminde çok kıymetli kazanımlar elde ettiğine dikkati çekerek, çok büyük bir kapasite inşa edildiğini söyledi.
Burada çok hoş bir sinerji olduğunu vurgulayan Bayraktar, kelamlarını şöyle tamamladı: “Bu bölüm çalışanlarının motivasyonu çok yüksek. Bilhassa son yaşadığımız hain atak bunu açık bir halde bize gösteriyor. Bu sinerjiyi müdafaamız, ilerletmemiz, bu kapasiteyi ve potansiyeli hakikat formda sürdürmemiz çok kritik. Bir yandan TEKNOFEST’lerde bu alana sahip çıkan gençler görüyoruz. Fuarda da çok farklı fikirlere sahip gençler var. Bu alanda toplumsal bir seferberlik var. Bu da bizi gururlandırıyor. Bol formda ulusal muvaffakiyet örneklerini görüyoruz. Ben bunu sürdürmenin çok kritik olduğunu düşünüyorum. Bu stratejik kazanımı çok aktif bir formda kullanmalıyız.”